Yöneticilerin tarih okuması, tarih bilmesi olmazsa olmaz koşulu.Roma Krallarından Tiberius’un ( MÖ.42- MS.37 ilkesi şuydu; “İyi bir çoban koyunlarını kırkar ama derilerini yüzmez.” Tiberius,  eyaletlerin yönetimini doğrudan doğruya kendi seçtiği valilerle güçlendirmişti. O valiler bile özel görevliler tarafından denetleniyordu.  Hadrianus (76-138) “Hükümdarın iradesi en üstün kanundur.” Düşüncesi ile bütün iktidarı süresince temel ilke olarak bunu aldı.  Neron, (37-68) “Hükümdarlara her şey serbesttir” ilkesini benimsedi. 60 yılından başlayarak, sarayın çılgın eğlenceleri için işitilmemiş giderler dönemi başlatıldı. Tarihçiler, o dönem için “sefahat kudurganlığı” diyor. Sarayın hizmetçiler bile lüks içinde yaşıyorlar katırlar gümüşten nal ile nallanıyordu. Hazinede asıl gediği açan görkemli yapılara girişilmiş olmasıydı. Roma’da birkaç mahalleyi kaplayacak büyüklükteki saray bittiğinde ve Neron sarayı ziyarete vardığında, “ Sonunda insan gibi bir evde oturacağım” dediği söylenir.  Böylesine bir savurganlık sonunda maliyeyi batırdı. Öyle ki, askerlerin ve çalışanların maaşları bile askıya alındı. Çare olarak paranın değeri düşürüldü.  Tarih alınacak derslerle dolu. Bu dersleri almayanı ya da anlamayanı ters yüz eder.  Hüseyin Seyfi