Bir asır kadar önce, masa başında çizdikleri sınırları bu gün aynı güçler tekrar değiştiriyor.
Irak’tan sonra Arap Baharı içinde esen rüzgar çoğu Kuzey Afrika ve bazı Arap ülkelerini karıştırdı. Sistemler, rejimler alt üst oldu.Tunus, Cezayir, Mısır, Yemen benzeri ülkelerden başka daha birçoğunda devam ediyor.
Suriye’de Baas rejiminin düşürülmesine karar verildi, Arap Baharı kapsamında değerlendirilen olaylar başladı. Muhalif gruplar oluştu, gösterilerle başlayan olaylar iki yanlı şiddete dönüştü. Suriye’de dünya kamuoyunca tam bilinmeyen mezhep, din ve etnik yapılar dünya gündeminde ön plana çıktı.
Suriye nüfusu yaklaşık 22,5 milyon. Etnik yapılar kaynaklarda farklı farklı gösteriliyor. Nüfusun %70-74’ü Sünni, %13’ü Alevi, İsmaili, Şii ve diğerleri, %10’u Hıristiyan Ermeni, Yunan, Suriye Ortodoksları, %3’ü Dürziler, Yahudi ve Yezidiler gibi yapılardan oluşuyor.
Ülke nüfusunun yaklaşık %90’ı Arap. Geri kalan Kürtler, Türkmenler, Ermeniler, Çerkezler, Süryaniler.
Arapların %70’i Sünni. Diğer Araplar, Alevi, İsmaili, Şii mezhebine bağlı. Ayrıca Hıristiyan Araplar da mevcut.
Suriye’de iç savaş şiddetlenirken diğer Arap Baharını yaşayan ülkeler gibi yönetim hızlı bir şekilde değişmedi. Esad direniyor. Savaş şiddetini giderek artırıyor. Rusya, Çin ve İran desteklerini Suriye rejiminden yana sürdürmeye devam ediyorlar.
Türkiye Amerika ile birlikte Suriye rejimine karşıtlığını en başta ilan eden ülkelerden biri. ABD, Vietnam, Afganistan, Irak gibi deneylerden sonra ve kamuoyu baskısı ile şimdilik, “yoğurdu üfleyerek yiyor” görüntüsü içinde.
Avrupa ülkeleri demokrasi , insan hakları söylemleri ve kınama ile durumu kendi süreci içinde geriden gözlüyorlar.
Günümüz savaşlarında cephe denen bir satıh yok. Klasik savaşların yerini terör savaşları aldı.Terörden en çok acı çeken ülkelerin başındayız. Ülkemizde terör çatallaştı, gruplar çoğaldı. Batıda ve komşularımızda birçok devletin elinin altında uzun bir süreden beri beslenen, ülkemize karşı kullanılan terör gruplarının olduğu resmi yetkililerce dile getiriliyor.
İçinde bulunduğumuz bölge savaş alanı. Bölge ülkeleri mezheplere göre taraf olmuş görüntüsü içinde. İran, ırak, Suriye Türkiye, Mısır, Suudi Arabistan ve Katar. İslam ülkelerini bir yanda terör öte yanda savaş riski sarmış durumda.
Afganistan yıllardır savaşın içinde. Pakistan’ın terör belası ile uğraşıp duruyor. Türkiye, otuz yıldan beri terörle mücadele içinde. Kuzey Afrika ülkelerinden Libya, Tunus, Cezayir Arap Baharı adı verilen karışıklığın içinden nasıl bir sona doğru yol alacaklar belli değil. Nijerya, Endonezya, Bangladeş terör hareketlerinin yoğun yaşandığı ülkeler. Irak, teröre en çok kayıp veren ülkelerin başında geliyor.
Savaş, savaş olarak başlayıp bitmiyor günümüzde. Etkisinin yanında ateşi de yıllarca sönmüyor.
Bu makalem 2013 yılında yazıldı ve milliyet blog’ta yayımlandı. 12 yıl sonra gelinen noktayı gösteriyor.Hüseyin Seyfi